Nato
Nepeta nepetella
Lamiaceae Labiaceae
Noms en français : Petit népéta, Népéta à feuilles lancéolées.
Descripcioun :La nato es uno planto pulèu coumuno dins li bàssi mountagno, que trachis souvènt sus li camin, lis esboudèu e li relarg ounte passo lou fedan. Douno un pau d'èr à-n-uno sàuvi emé si fueio gaufrado e sa bono oudour. Li petalo soun blanco picoutado de roso.
Usanço :Li fueio soun manjadisso coume sabourun e se pòu n'en faire de tisano. En Tinìo sèrt pèr "abelhar en brusc" (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 60). Tambèn "la nato fai de bouon fen. La racino de nato emé de malvo e d'ounglo-chavalino, es bon pèr garir lous founcles" Ibid.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Nepeta
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 17 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Basso mountagno
- Mountagno mejano
- Colo
- Tepiero seco
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurimediterranenco
Ref. sc. : Nepeta nepetella L., 1759
Saunouso(-dóu-Japoun)
Reynoutria japonica
Polygonaceae
Noms en français : Renouée du Japon, Renouée à feuilles pointues.
Descripcioun :Grando erbo à port d'aubret que trachis sus li limas de flume e de ribiero (Rose, Durènço). Se recounèis à si gròssi fueio (5 à 20 cm) à baso plato (fotò) e si flour blanco. Es uno planto quàsi sènso péu. Nous vèn d'Asìo dóu levant .
Usanço :Es uno planto que s'ameritarié d'èstre couneigudo. Li racino soun manjado au Japoun après maceracioun dins l'aigo pièi couissoun. Li tijo podon èstre pelado pièi utilisado coume li pecou de rebarbo e farcido, pièi passado au four. Li jòuini brout, cubert pèr resta blanc soun peréu manja cue o crus. En Roumanìo adoubon li "sarmale" emé li fueio dóu biais di fueio de vigno. Li cambo, boutisso, podon servi pèr faire d'instrument de musico.
Port : Aubret
Taio : 1 à 2,5(3) m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Reynoutria
Famiho : Polygonaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 3 à 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino Asìo-Èst
Ref. sc. : Reynoutria japonica Houtt., 1777
(= Fallopia japonica (Houtt.) Ronse Decr., 1988 )